Za potvrdu upale mokraćnog sistema vrši se kultivisanje prisutnih patogenih vrsta bakterija na hranljivim
podlogama - urinokultura, identifikacija, određivanje broja i osetljivost bakterija na antimikrobne agense - antibiogram.
Za analizu se preporučuje prvi jutarnji urin, srednji ili prvi mlaz u zavisnosti od očekivanog uzročnika infekcije. Ukoliko postoji indikacija može se vršiti i odredjivanje prisustva gljivica iz roda Candida, identifikacija i odredjivanje osetljivosti na antimikotike - antimikogram.
Za analizu se preporučuje prvi jutarnji urin, srednji ili prvi mlaz u zavisnosti od očekivanog uzročnika infekcije. Ukoliko postoji indikacija može se vršiti i odredjivanje prisustva gljivica iz roda Candida, identifikacija i odredjivanje osetljivosti na antimikotike - antimikogram.
Sakupljanje urina kod odraslih osoba – srednji mlaz
✔ Za standardnu mikrobiološku analizu je pogodan srednji mlaz prvog jutarnjeg urina, može se prihvatiti i uzorak koji nije prvi jutarnji, pri čemu vreme izmedju uzimanja uzorka urina i poslednjeg mokrenja mora biti najmanje 4h.
✔ Pre uzimanja uzorka urina izvršiti toaletu spoljnih genitalija toplom tekućom vodom i sapunom. Važno je dobro oprati spoljašnji otvor uretre - kod žena širenjem velikih stidnih usmina uz pomoć prstiju, kod muškaraca povlačenjem kože penisa (prepucijuma). Osušiti spoljne genitalije isključivo papirnim ubrusom ili ih ne sušiti.
✔ U slučaju menstrualnog krvarenja analizu raditi samo ako je neophodno ili koristiti tampon.
✔ Urin sakupljati direktno u sterilnu plastičnu posudu za tu namenu koja se može kupiti u apoteci ili dobiti na prijemnim punktovima naše laboratorije; prebacivanje uzorka iz jedne u drugu bočicu nije dozvoljeno.
✔ Tokom uzimanja uzorka ne dodirivati ivice i unutrašnjost posude, posudu ne prepuniti da se ne bi prelila urinom i kontaminirala.
✔ Mokriti nekoliko mililitara urina u WC šolju, zatim mokriti neprekidno (oko 5-10 mL) u sterilnu posudu za uzimanje uzorka.
✔ Sterilnu posudu treba zatvoriti, staviti u plastičnu kesicu, dobro je zaštititi od lomljenja tokom transporta i što pre doneti u laboratoriju (najbolje 2h od uzimanja uzorka). Do transporta u laboratoriju uzorak čuvati u frižideru na temperaturi 2 do 8°C.
✔ Za standardnu mikrobiološku analizu je pogodan srednji mlaz prvog jutarnjeg urina, može se prihvatiti i uzorak koji nije prvi jutarnji, pri čemu vreme izmedju uzimanja uzorka urina i poslednjeg mokrenja mora biti najmanje 4h.
✔ Pre uzimanja uzorka urina izvršiti toaletu spoljnih genitalija toplom tekućom vodom i sapunom. Važno je dobro oprati spoljašnji otvor uretre - kod žena širenjem velikih stidnih usmina uz pomoć prstiju, kod muškaraca povlačenjem kože penisa (prepucijuma). Osušiti spoljne genitalije isključivo papirnim ubrusom ili ih ne sušiti.
✔ U slučaju menstrualnog krvarenja analizu raditi samo ako je neophodno ili koristiti tampon.
✔ Urin sakupljati direktno u sterilnu plastičnu posudu za tu namenu koja se može kupiti u apoteci ili dobiti na prijemnim punktovima naše laboratorije; prebacivanje uzorka iz jedne u drugu bočicu nije dozvoljeno.
✔ Tokom uzimanja uzorka ne dodirivati ivice i unutrašnjost posude, posudu ne prepuniti da se ne bi prelila urinom i kontaminirala.
✔ Mokriti nekoliko mililitara urina u WC šolju, zatim mokriti neprekidno (oko 5-10 mL) u sterilnu posudu za uzimanje uzorka.
✔ Sterilnu posudu treba zatvoriti, staviti u plastičnu kesicu, dobro je zaštititi od lomljenja tokom transporta i što pre doneti u laboratoriju (najbolje 2h od uzimanja uzorka). Do transporta u laboratoriju uzorak čuvati u frižideru na temperaturi 2 do 8°C.
Sakupljanje urina kod odraslih osoba – prvi mlaz
✔ Za analizu urina na prisustvo bakterija - Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum, Chlamydia trachomatis I parazita -Trichomonas vaginalis pogodan je prvi mlaz prvog jutarnjeg urina; mogu se prihvatiti i uzorci koji nisu prvi jutarnji, pri čemu vreme izmedju uzimanja uzorka urina i poslednjeg mokrenja mora biti najmanje 4h.
✔ Postupak pripreme i uzimanja uzorka je isti kao i kod urina srednjeg mlaza osim što se za ovu analizu uzima prvi mlaz.
✔ Za analizu na prisustvo Chlamydia trachomatis I Trichomonas vaginalis potrebno je najmanje 10 mL urina.
✔ Za analizu urina na prisustvo bakterija - Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum, Chlamydia trachomatis I parazita -Trichomonas vaginalis pogodan je prvi mlaz prvog jutarnjeg urina; mogu se prihvatiti i uzorci koji nisu prvi jutarnji, pri čemu vreme izmedju uzimanja uzorka urina i poslednjeg mokrenja mora biti najmanje 4h.
✔ Postupak pripreme i uzimanja uzorka je isti kao i kod urina srednjeg mlaza osim što se za ovu analizu uzima prvi mlaz.
✔ Za analizu na prisustvo Chlamydia trachomatis I Trichomonas vaginalis potrebno je najmanje 10 mL urina.
Sakupljanje urina iz urinarnog katetera
✔ Urin iz kese katetera nije adekvatan uzorak za analizu.
✔ Uzimanje uzorka iz cevi katetera mora izvršiti obučeni medicinski tehničar patronažne službe uz poštovanje mera antisepse kako ne bi došlo do kontaminacije ili oštećenja katetera.
✔ Urin iz kese katetera nije adekvatan uzorak za analizu.
✔ Uzimanje uzorka iz cevi katetera mora izvršiti obučeni medicinski tehničar patronažne službe uz poštovanje mera antisepse kako ne bi došlo do kontaminacije ili oštećenja katetera.
Sakupljanje urina kod odojčadi i dece
✔ Sterilne plastične kesice su predvidjene za uzimanje uzorka urina kod odojčadi i dece koja još uvek ne mogu voljno kontrolisati mokrenje, ali uz veliku verovatnoću kontaminacije uzorka mikroorganizmima sa kože.
✔ Spoljne genitalije oprati toplom tekućom vodom i sapunom, zatim postaviti kesicu i pratiti 10-15 minuta do pojave urina (najduže 1h). Kesicu je poželjno staviti u sterilnu posudu za urin zbog lakšeg transporta u laboratoriju.
✔ Sterilne plastične kesice su predvidjene za uzimanje uzorka urina kod odojčadi i dece koja još uvek ne mogu voljno kontrolisati mokrenje, ali uz veliku verovatnoću kontaminacije uzorka mikroorganizmima sa kože.
✔ Spoljne genitalije oprati toplom tekućom vodom i sapunom, zatim postaviti kesicu i pratiti 10-15 minuta do pojave urina (najduže 1h). Kesicu je poželjno staviti u sterilnu posudu za urin zbog lakšeg transporta u laboratoriju.
Sakupljanje i transport urina komercijalnim sistemom (Urikult)
✔ Za znatno duži period transporta uzorka do laboratorije (24-48h), uzorak urina se može čuvati i zatim transportovati u komercijalnom sistemu – Urikult, različitih proizvodjača, koji se može kupiti u apoteci; sistem obično sadrži i prezervativne supstance (npr.bornu kiselinu) za onemogućavanje umnožavanja bakterija usled dužeg stajanja uzorka.
✔ Sistem se sastoji od posude i pločice pričvršćene za poklopac posude, na kojoj se obostrano nalaze hranljive podloge za izolaciju bakterija.
✔ Za znatno duži period transporta uzorka do laboratorije (24-48h), uzorak urina se može čuvati i zatim transportovati u komercijalnom sistemu – Urikult, različitih proizvodjača, koji se može kupiti u apoteci; sistem obično sadrži i prezervativne supstance (npr.bornu kiselinu) za onemogućavanje umnožavanja bakterija usled dužeg stajanja uzorka.
✔ Sistem se sastoji od posude i pločice pričvršćene za poklopac posude, na kojoj se obostrano nalaze hranljive podloge za izolaciju bakterija.
✔ Postupak pripreme i uzimanja uzorka je isti kao i kod uzorka urina srednjeg mlaza.
✔ Zatim se pločica Urikult sistema može uroniti u sakupljen uzorak urina ili se uzorak preliva preko pločice; nakon toga pločicu vratiti u originalnu posudu sistema i čuvati u frižideru na temperaturi 2 do 8°C do transporta u laboratoriju.
✔ Zatim se pločica Urikult sistema može uroniti u sakupljen uzorak urina ili se uzorak preliva preko pločice; nakon toga pločicu vratiti u originalnu posudu sistema i čuvati u frižideru na temperaturi 2 do 8°C do transporta u laboratoriju.
Rezultat mikrobiološkog pregleda mokraće
✔ Rezultat analize na prisustvo i broj bakterija dobija se za 24h ukoliko nisu prisutne bakterije, odnosno 48–72h ukoliko jesu, u zavisnosti od toga da li je potrebno raditi i proširen antibiogram pored standardnog (osetljivost bakterija na antibiotike).
✔ Rezultat analize na prisustvo i broj Candida vrsta dobija se za 48h ukoliko nisu prisutne, odnosno 48–96h ukoliko jesu, u zavisnosti od toga da li je potrebno raditi i antimikogram (osetljivost gljivica na antimikotike).
✔ Rezultat analize na prisustvo i broj bakterija dobija se za 24h ukoliko nisu prisutne bakterije, odnosno 48–72h ukoliko jesu, u zavisnosti od toga da li je potrebno raditi i proširen antibiogram pored standardnog (osetljivost bakterija na antibiotike).
✔ Rezultat analize na prisustvo i broj Candida vrsta dobija se za 48h ukoliko nisu prisutne, odnosno 48–96h ukoliko jesu, u zavisnosti od toga da li je potrebno raditi i antimikogram (osetljivost gljivica na antimikotike).
Zašto je važna dobra priprema i sakupljanje prvog jutarnjeg urina?
• Onemogućavanje kontaminacije uzorka urina
Higijenom spoljnih genitalija pre sakupljanja uzorka i odbacivanjem prvog mlaza urina odstranjuje se fiziološka flora otvora mokraćnog kanala – uretre. Kod žena na samom ulazu uretre može biti prisutna flora iz vagine i analnog područja (Escherichia coli, Proteus sp., Klebsiella sp., Enterococcus sp. i dr.), a kod muškaraca iz smegme, naslaga ispod kožice penisa i sa okolne kože (Staphylococcus sp., Enterococcus sp. i dr.). Kontaminacija uzorka urina ovim bakterijama, pogotovo mešovitom florom i u velikom broju, može maskirati uzročnika urinarne infekcije ili proizvesti pogrešnu procenu mikrobiologa o značaju izolovane bakterije kao uzročnika infekcije – lažno pozitivan nalaz.
• Koncentracija uzorka urina
Sakupljanjem prvog jutarnjeg urina ili izuzetno urina dobijenog tokom dana, najmanje 4h nakon poslednjeg mokrenja, dobija se koncentrovan uzorak urina u kojem je velika verovatnoća detekcije bakterija uzročnika urinarne infekcije. Uzimanje tečnosti tokom dana razredjuje urin i može dovesti do smanjenja broja ili nemogućnosti detekcije bakterija – lažno negativan nalaz.